Mér finnst satt að segja, að í ár þegar 70 ár eru liðin síðan hinni ógnvekjandi orustu á N-Atlantshafinu lauk eigi maður sem oftast að minnast þeirra fjölda bæði íslenskra og erlendra sjómanna sem lögðu líf sitt og limi í mikla hættu til þess að íbúar þessarar litlu eyju á umræddu hafi gæti lifað nokkuð mannsæmandi lífi.

Kaupskipi sökkt í WW 2

                                                                                                         Mynd skönnuð úr gamalli bók © óþekktur

Í 39 tbl Lesbókar Morgunblaðsins þ 17- 09 -1939 birtist þessi grein undir nafninu "Hlífiskjöldur skipanna" En 1 sept. það ár braust WW2 út með mikilli hættu fyrir sjófarendur á N- Atlantshafi Þessi þarna nefndur "Hlífiskjöldur" mun hafa veitt Íslenskum skipum einhverja vörn í byrjum stríðsins En svo kom hafnbann Þjóðverja. Kæmi til stríðs í dag skildi fáninn sem skip Gufuskipafélags AG sigla undir veita þeim íslensku sjómönnum sem á þeim eru nokkra vörn???

Flutningaskipið Katla I heitir hér MANCHIONEAL

                                                                                                  © Sjöhistorie.no

Skipið var smíðað hjá Burmeister & Wain í Kaupmannahöfn Danmörk1911  sem MANCHIONEAL Fáninn var: norskur Það mældist: 1654.0 ts, 2010.0 dwt Loa: 77.80. m, brd 10.90. m Skipið  gekk undir þessum nöfnum: 1934 KATLA - 1945 REYKJAFOSS - 1949 NAZAR - 1955 CERRAHZADE  Nafn sem það bar síðast undir tyrkneskum fána  En það var rifið í Tyrklandi 1967

Hér sem KATLA með "öryggisskildina" á síðunum


.                                                                                           úr mínum fórum © ókunnur     
Þegar seinni heimstyrjöldin (WW2 eins og ég kalla hana sennilega út af of mikilli nennu ) skall á þ 1 sept 1939 lá Katla I í höfninni í Port Talbot í Wales. Í farmi skipsins voru m.a 12 tonn af striga sem nota átti til pökkunnar á saltfiski og síldarmjöli.Bretar töldu þennan varnign stórhættulegan því hægt væri að nota þetta sem umbúðir fyrir sendingar til Þýskalands.

Um borð í fylgdarskipi skipalestar

                                                                                                                   Mynd skönnuð úr gamalli bók © óþekktur

Það var ekki fyrr en Sveinn Björnsson þ.v sendiherra Íslands í Kaupmannahöfn hafði útvegað yfirlýsingu frá íslensku ríkisstjórninni að efnið yrði ekki notað á þann hátt að það kæmist í hendur "óvinarins". Þá losnaði skipið úr prísundinni og kom svo til Reykjavíkur 18 okt 1939. Við brosum nú að þessu nú til dags.En þá var þetta grafalvarlegt mál í augum breta.Sem sést af, að skipinu var haldið um hálfan mánuð út af því.

Meðal skipa sem fluttu vörur yfir N-Atlantshafið til Íslands var norskt skip að nafni ASKEPOT Skipið tilheyrði flota:"Nortraships" á stríðsárunum

ASKEPOT

                                                                                                                                                © photoship

Skipið var smíðað hjá: Fredriksstad MV í Fredriksstad Noregi 1937 sem:ASKEPOT  Fáninn var: norskur Það mældist: 1313.0 ts, 2500.0 dwt. Loa: 76.60. m, brd 12.90. m Skipið gekk undir þessum nöfnum:1957 PAKISTAN PROGRESS - 1962 SHAFAAT Nafn sem það bar síðast undir fána Pakistan og það var rifið þar 1965 

ASKEPOT

                                                                                                                                                                                                                                                                                               © photoship

                                                                                                                                    © söhistoriska museum se

                                                                                                                              © söhistoriska museum se

                                                                                                                                     © söhistoriska museum se

Við skulum grípa aðeins niður í grein um Matthías Björnsson fv loftskeytamann sem birtist í Mogganum 20 jan 2002 En þegar við grípum inn inn í hefur Matthías sagt frá ógnvekjandi Englandsferð sem hann fór á togaranum Skutli frá Ísafirði. En á hann hafði hann ráðið sig sumarið 1943 sem loftskeytamann.Eftir að hafa numið þau fræði þá 22 ára gamall:"Ferðin heim gekk slysalaust og hefði margur ætlað að þessi reynsla hefði fælt kornungan Matthías frá sjómennskunni. En launin voru góð.Greidd var áhættuþóknun sem af mörgum var kölluð stríðspeningar.(einnig "hræðslupeningar" þ.á.m af einum þingmanni ath. síðuhaldara)

EMMA MÆRSK

                                                                                                       © Handels- og Søfartsmuseets.dk

Matthías réð sig sem ljósamorsemann um borð í Salvatore, 8-10 þúsund tonna skip sem lá úti á Reykjavíkurhöfn í byrjun árs 1944. Skipinu var siglt inn Hvalfjörð og beið þar þess að fara í skipalest vestur um haf til Bandaríkjanna. Fyrst var siglt ásamt nokkrum öðrum skipum til Oban á vesturströnd Skotlands og þaðan farið í stórri skipalest áleiðis til New York. Þar fór Matthías í land og var afmunstraður ásamt fjórum íslenskum félögum sínum. Síðan skildi leiðir og réðst Matthías nokkru
seinna á skip í eigu Sameinaða ávaxtafélagsins bandaríska, sem sigldi um Miðjarðarhafið.

EMMA MÆRSK

                                                                                                           © Handels- og Søfartsmuseets.dk

Þetta var kæliskip sem flutti egg og kartöflur til herjanna í Norður-Afríku og víðar. Viðkomuhafnirnar voru m.a. Cagliari á Sardiníu og Palermo á Sikiley. Í þriðju ferðinni lá skipið úti á ytri höfninni í Marseille um það leyti sem Þjóðverjar voru að gefast upp. "Við fórum í land daginn eftir og sáum þá tvo þýska skriðdreka sem voru sundurskotnir í hlíðinni upp af borginni," segir Matthías. Eftir losun var haldið aftur til New York. Um borð í öllum stærri skipum á þessum árum var skyttuáhöfn, allt upp í 22 menn sem allir voru í bandaríska sjóhernum. Í hverju skipi var loftvarnabyssa og djúpsprengjur. Matthías réð sig í febrúar 1945 á leiguskip hjá Eimskip sem hét M/SYemassee, sem var á leið til Íslands.En frá því er sagt í færslunni um það skip

EMMA MÆRSK

                                                                                                   © Handels- og Søfartsmuseets.dk

Skipið var smíðað hjá Burmeister & Wain,Kaupmannahöfn Danmörk 1928 sem: EMMA MÆRSK Fáninn var: danskur Það mældist: 8278.0 ts, 12250.0 dwt. Loa: 142.10. m, brd 18.80. m Skipið gekk undir þessum nöfnum:1941 SALVATOR - 1946 EMMA MAERSK - 1956 PICKANINNY Nafn sem það bar síðast undir Líberíufána En það var rifið á Ítalíu 1959

EMMA MÆRSK

                                                                                                         © Handels- og Søfartsmuseets.dk

                                                                                                © Handels- og Søfartsmuseets.dk

Eitt af skipum "United Fruit"

                                                                                                                                          © photoship