Færslur: 2015 Október
31.10.2015 14:14
Thorefélagið III
INGOLF
Árið 1897 hóf svokallað Thorefélag Þórarins E. Tuliniusar í Kaupmannahöfn ferðir hingað en ekki mun sú útgerð hafa reynst ábatasöm. Árið 1909 samdi landstjórnin þó við Thorefélagið um að sjá um siglingar hingað og taka upp viðkomu í Hamborg eins og margir íslenskir kaupsýslumenn höfðu áhuga á. Það var þó leyst undan þessum samningi 1912.Þórarinn E Tulinius stofnaði Thore hlutafélagið árið 1903 og var sjálfur framkvæmdarstjóri og aðalhluthafi. Félagið tók við skipum hans og keypti til viðbótar skipin Kong Inge (688 rúmlestir) og Scotland, (1000 rúmlestir) með 50 manna farþegarými. Thore félagið gerði Alþingi og landstjórninni í Reykjavík tilboð um siglingar til landsins og lofaði 36 ferðum á ári en Sameinaða gufuskipafélagið bauð hins vegar Íslendingum 30 ferðir en með lægri kostnaði en það hafði gert áður og tóku Íslendingar því tilboði hins Sameinaða gufuskipafélags fram yfir tilboð Thore félagsins. Þessi tvö félög áttu eftir vera þaðan frá í mikilli samkeppni við hvert annað sem bæði bætti samgöngur á milli landa,með auknum ferðum og lækkun gjalda því Thore félagið lækkaði farmgjöld milli Íslands og útlanda um 30% og fargjöld um 25%.93 Árið 1909 gerðu Íslendingar samning við bæði félög. Við Thore gerði landstjórnin samning til 10 ára um strandferðir og 24 millilanda ferðir til Íslands á ári. Þá áttu a.m.k. fjórar þessara millilandaferða að vera til Hamborgar, Leith og Íslands.
AUSTRI
Fyrir þetta fékk félagið 60 þúsund kr. í árlegan styrk. Á Alþingi 1909 var mikið rætt um samgöngumálin og m.a. rætt um það að stofna íslenskt hlutafélag með þátttöku landssjóðs til skipakaupa. Málinu lyktaði þó á þann veg að Birni Jónssyni ráðherra var falið að semja við Thore-félagið til 10 ára um siglingar og strandferðir. Skyldi félagið halda uppi árlega að minnsta kosti 20 ferðum milli Kaupmannahafnar og íslands, fjórum frá Hamborg og Leith, og einnig standferðum.Greiddi landssjóður Thore-félaginu 60 þús. kr. árlegan styrk. í beinu framhaldi af þessum samningi jók Thore-félagið hlutafé sitt um 550 þús. kr. og samdi við dönsku skipasmíðastöðina Helsingör Værft um smíði tveggja lítilla strandferðaskipa. Skip þessi hlutu nöfnin Austri 443 rúmlestir að stærð og Vestri sem var jafnstór, enda systurskip.
VESTRI
Hvort skipið hafði rými fyrir 72 farþega á tveimur farrýmum. Þá eignaðist Thore-félagið þriðja skipið á þessu ári, 1910, e/s Ask, 937 rúmlestir að stærð, smíðaður í Kaupmannahöfn 1891. Seljandi var danska skipafélagið Aktiv og kom skipið fyrst til Islands í október 1910. Að því meðtöldu hafði félagið nú fimm eigin skip í millilandaferðum: Sterling, Kong Helge, Ingolf, Mjölni og Ask. Auk þeirra voru þrjú skip félagsins að staðaldri í strandferðum á tímabilinu apríl október: Austri, sem sigldi austur og norður fyrir land til Akureyrar, Vestri, sem sigldi vestur og norður fyrir land til Akureyrar, og Perwie, sem einkum var í ferðum við suðurströnd landsins Á fyrsta ári samningstímans, 1910, fóru skip félagsins 63 millilandaferðir, þar af 36 áætlunarferðir. Á þessu ári hófust reglubundnar siglingar til Hamborgar í fyrsta sinn og kom Kong Helge til Reykjavíkur úr fyrstu ferðinni þaðan2. apríl. En fljótlega kom í ljós mikill hallarekstur á strandferðaskipunum og svo fór að Thore-félagið var leyst undan samningnum frá 1909 að eigin ósk. Eftir nokkrar umræður á Alþingi, þar sem m.a. var rætt um að landssjóður keypti Austra og Vestra af Thore-félaginu, lyktaði málinu á þann veg að samið við Sameinaða gufuskipafélagið danska. Voru strandferðaskipin því strax seld að loknum ferðum hér í október 1912
ASK seinna HEKLA
Fyrr á því ári hafði Þórarinn E. Tulinius látið af starfi framkvæmdastjóra
Thore-félagsins, en við starfi hans tók danskur maður Hendriksen að nafni, er áður hafði starfað hjá Sameinaða gufuskipafélaginu. Við þessi umskipti fækkaði mjög ferðum Thore-skipanna hingað til lands og árið 1914 lögðust þær alveg niður. Þá var skipastóll félagsins eftirtalin fjögur skip: E/s Sterling 1030 rúml. E/s Hekla (áður Ask) 937 rúml. E/s Kong Helge 883 rúml. og E/s Mjölnir 543 rúmlestir í ráðherratíð sinni var Björn
Jónsson hlynntur því að landssjóður keypti skip Thore-félagsins til að
brjóta af þjóðinni alveldi erlendra skipafélaga í siglingamálum. Ekki varð þó úr þeirri framkvæmd og þar kom að strandferðaskipin Austri og Vestri voru seld til Noregs, eins og áður er getið, þar sem þau voru lengi notuð og reyndust vel. íslendingum þótti illt að missa þessi skip úr þjónustu sinni, frumkvæði Thore-félagsins varð öðrum fyrirmynd og eggjaði menn til dáða í siglingamálum þjóðarinnar Þórarinn E. Tulinius og síðar
Thore-félagið höfðu skip sín í förum frá Danmörku til íslands á öllum
tímum árs. Strönduðu skip hans alloft og eitt fórst í hafís, eins og e.t.v. við mátti búast, norðanlands og austan, þar sem vitar voru fáir og veður oft válynd að vetrarlagi. Ekki lét Þórarinn það á sig fá og keypti ný skip í stað hinna sem fórust. Hélt Þórarinn E. Tulinius og Thore-félagið uppi reglubundnum ferðum milli íslands og útlanda auk strandferða hér um nær tveggja áratuga skeið.Meðal þekktra manna sem voru skipstjórar á Skipum Thore-félagsins má nefna m.a
Júlíus Júníusson sem stýrði AUSTRA
Guðmundur Kristjánsson sem stýrði VESTRA
Og síðastur skal til sögunnar nefndur
Emil Nielsensem sem stýrði STERLING
Þórarinn E Tulinius tók með skipum sínum upp heilbrigða samkepni við aðra, er héldu hér uppi siglingum Jafnframt skapaði það trú manna á möguleika íslenskra siglinga. trú, sem síðar bar ávexti í stofnun Eimskipafélags Íslands. Mér finnst satt að segja margt benda til að Þórarinn E. Tulinius hafi verið "með puttana í " að stofna Eimskipafélag Íslands 1914. Það er víst að hann og Björn Jónsson ritstjóri seinna Ráðherra voru miklir vinir. Og sonur Björns Sveinn seinna Forseti þekktust vel. En eins og menn vita var Sveinn einn af aðalhvatamönnum stofnunnar E.Í,
Þórarinn E. Tulinius

Og ég er harla viss um að Sveinn hefur sótt í "viskubrunna" Þórarins um Íslandssiglingar í aðdraganda þeirrar félagsstofnunnar. Og skyldi það hafa verið tilviljun ein að einn af skipstjórum THORE-félagsins var ráðin framkvæmdastjóri hins nýja félags. Ég læt þessum færslum um þennan, nú gleymda mikla baráttum mann um íslenskra strand- og millilandasiglingar.
Björn Jónsson Seinna ráðherra, vinur Þórarins og samherji í fullveldisbaráttunni þar sem siglingar til og frá landinu voru á oddinum
Efnið hef ég sótt hingað og þangað.M.a frá Guðmundi Sveinssyni safnstjóra á Norðfirði Þesstíma blöðum þ.á.m "Norðurland" "Austurland" "Eimreiðin" o.fl Svo og grein eftir Guðmund Sæmundsson í Sjómannadagsblaðinu 1987. Ég mun seinna koma með nánari upplýsingar um skipin sem komu við sögu í þessum færslum
29.10.2015 18:29
Thorefélagið II
Þórarinn Erlendur Tulinius

Á vetrum var hann erlendis, við framhaldsnám í verslunarskóla og til frekari þjálfunar í verslunarfræðum. Árið 1887 settist Þórarinn Erlendur að í Kaupmannahöfn og átti þar síðan heima til æviloka. Í Danmörku tók hann upp þann hátt að skrifa sig Thor E. Tulinius, og það nafn notaði hann jafnan eftir það. Árið 1889 stofnaði Þórarinn eigið fyrirtæki, umboðs- og heildverslun, og gerðist einkum umboðsmaður íslenskra kaupmanna. Fyrirtækið var smátt í sniðum í byrjun, en viðskiptin uxu brátt. Leið ekki á löngu uns Þórarinn hóf jafnframt umboðssölunni verslunarrekstur á Íslandi.
Mjölnir
Árið 1899 kaupir hann verslun bróður síns Carl Andreas Tulinius á Fáskrúðsfirði, keypti síðan verslun á Hornafirði og aðra á Akureyri. Eftir lát föður síns árið 1905, festi hann kaup á verslun hans á Eskifirði. Þessar fjórar verslanir rak hann lengi, jafnhliða öðrum umsvifum. Einnig rak hann eigin skipakost til vöruflutninga. Árið 1903 var að hans forgöngu stofnað í Kaupmannahöfn nýtt hlutafélag sem fyrst og fremst skyldi einbeita sér að gufuskipaferðum milli Íslands og annarra landa. Nefndist félag þetta "A/S Dampskibsselskabet THORE".
KONG TRYGGVE
Sjálfur var Þórarinn langstærsti hluthafinn og frá upphafi aðalforstjóri og lífið og sálin í fyrirtækinu. Um áramótin 1912-1913 lét hann af forstjórastarfi þar, enda höfðu Danskir menn þá náð fullum yfirráðum í félaginu. Hlutafélagið tók við skipum hans Perwie og Mjölnir, og keypti til viðbótar Kong Inge og Skotland, og strandaði það síðarnefnda fyrsta árið við Færeyja. í stað þess keypti félagið Kong Tryggve , og síðar bættust Kong Helge við.
KONG TRYGGVE

Auk þessara skipa hefir félagið haft til jafnaðar 3 til 4 leiguskip í förum hingað til lands. í vetri var varð félagið fyrir þvi óhappi að missa Kong lnge og Kong Tryggve í vetrarferðum fyrir norðan land. En í stað þeirra voru svo keypt eimskipin SterIing og lngólf en þau þóttu þess tíma hraðskreið og góð skip, og er einkum þótti Sterling gott farþegaskip Það má geta þess í framhjáhlaupi að allir fyrstu skipstjóranir hjá Eimskipafélagi Íslands höfðu fengið sína þjálfum í Íslandssiglingum hjá Thorefélaginu . SCOTLAND
Fr. Holme hét danskur stórkaupmaður sem snemma hafði gerst helsti lánardrottinn Gránufélagsins. Vegna mikilla skulda félagsins fékk hann brátt veð í öllum eignum þess og varð loks aðaleigandinn og hlaut að annast reksturinn. Þeir Holme og Thor E. Tulinius ákváðu nú að hefja samstarf um verslun og útgerð á Íslandi, stofna í því skyni nýtt hlutafélag og láta allar hina íslensku verslanir sínar renna inn í það.
STERLING
Hinn 18. sept. 1912 var stofnað hlutafélagið "De forenede Islandsforretninger" Hinar sameinuðu íslensku verslanir. Skyldi fyrirtækið reka verslun og fiskveiðar á Oddeyri við Eyjarfjörð, á Siglufirði, í Haganesvík, á Grafarósi, á Sauðárkróki og á Austfjörðum á Fáskrúðsfirði, Reyðarfirði, Eskifirði, Seyðisfirði og Borgarfirði. Hlutaféð var upphaflega 500 þús. kr. En brátt aukið í 700 þú. kr. Í stjórn félagsins voru þrír stórkaupmenn, Fr. Holme, Thor E. Tulinius og Hans H. Styhr. Framkvæmdarstjórar voru þrír, einn í Danmörku og tveir á Íslandi. Íslensku framkvæmdastjórarnir voru Otto Tulinius á Akureyri, bróðir Þórarins, og Jón C.F. Arnesen á Eskifirði sem stjórnað hafði verslun Tuliniusar þar.
Hér er STERLING á ytrihöfn Reykjavíkur Við komu Friðrilks VIII 1907
Rekstur þessa stóra fyrirtækis gekk vel fyrstu árin. Árið 1918 var ákveðið að auka hlutafé þess úr 700 þús. kr. Í 1,5 millj. kr. Á því ári keypti Sameinaða eina stærstu og grónustu verslun á Íslandi, Ásgeirsverslun á Ísafirði, ásamt útibúum hennar. Auk áður talinna verslunarstaða á Norðurlandi og Austfjörðum rekur félagið um þessar mundir verslun, skipaútgerð og iðnað á Ísafirði, Flateyri, Bolungarvík, Hesteyri, Arngerðiseyri og Látrum í Aðalvík. Skömmu eftir lok heimsstyrjaldarinnar fyrri bættust í hópinn hjá Sameinaða verslanir sem átt hafði Louis Zöllner kaupsýslumaður í Englandi. Var Sameinaða tvímælalaust langstærsta verslunarfyrirtæki sem nokkru sinni hafði starfað hér á landi eftir einokrun, með verslunarrekstur á um 20 stöðum í þremur landsfjórðungum og mikla útgerð að auki. En kreppa sú, sem tók að gera vart við sig fljótlega eftir lok styrjaldarinnar og fór smá saman harðnandi, lék mörg verslunar- og útgerðarfyrirtæki grátt. Þar á meðal voru "Hinar sameinuðu íslensku verslanir". Árið 1925 reyndist fyrirtækinu afar þungt í skauti. Þá var dræm sala á íslenskum afurðum og tölvert verðfall. Næsta ár fór kreppa þessi vaxandi, íslensk vara seldist seint og á mjög lágu verði. Þetta ár komst Sameinaða í þrot og var gert upp með miklu tapi á árunum 1926-1930. Missti Þórarinn E. Tulinius þar allar eignir sínar.Síðustu ár ævi sinnar átti Tulinius við þröngan kost að búa, en hélt að sögn kunnugra manna virðingu sinni og reisn allt til hinstu stundar. Hann andaðist í Kaupmannahöfn 10. nóvember 1932, 72 ára að aldri. Hann var kvæntur danskri konu, Helgu dóttur Frich vélaverksmiðjueiganda í Árósum. Heimili þeirra hjóna var hið mesta höfðingsheimili og voru þeir Íslendingar ófáir sem nutu þar gestrisni og alúðar. Það er margt óskrifað enn um þennan merka mann. Ég mun "tutla" meiru innn hér um hann. Og vil taka það fram að góður vinur minn Guðmundur Sveinsson fv umboðsmaður Ríkisskip á Norðfirðið hefur heldur betur verið mér haukur í horni við þessi skrif. Matað mig á ýmsum fróðleik um þann mæta mann Þórarinn E Og kann ég Guðmundi miklar þakkir fyrir
25.10.2015 19:20
Torefélagið I
Þórarinn E Tulinius

Þórarinn E Tulinius var fæddur á Eskifirði 1860 og var sonur Carls D. Tuliniusar kaupmanns og konsúls þar, sem andaðist veturinn 1904, og konu hans Ouðrúnar Þórarinsdóttur prófasts Erlendssonar á Hofi í Álftafirði, og andaðist hún sama ár og maður hennar. í móðurætt var Þórarinn kominn af gömlum og góðum íslenskum ættum og gat rakið ætt sína upp til landnáms manna. Faðir hans var Suður- Jóti að ætt, og kom ungur til Íslands, um miðja síðustu öld. Var síðan verslunarstjóri fyrir verzlun Örum & Wulffs á Eskifirði og eignaðist þá verslun 1863, og rak hana fyrir sinn reikning þar til um aldamótin 1900 að sonur hans tók við. Þórarinn Tulinius ólst upp í foreldrahúsum, þar til hann var 9 ára, þá var hann sendur til Danmerkur; gekk síðan á lærðaskólann í Hróarskeldu og tók þar fjórðabekkjarpróf og hætti þá því námi
HJÁLMAR
© Handels- og Søfartsmuseets.dk
HJÁLMAR
© Handels- og Søfartsmuseets.dk
En brátt kom það í ljós, að «Hjálmar» nægði honum ekki, og þegar á næsta ári 1899 keypti hann «Víking» (400 lestir), sem strandaði árið eftir á Sauðárkrók. I stað hans var svo «Inga» keypt 1901 (300 lestir) og sama ár «Mjölnir» (750 lestir), en "Hjálmar"var seldur til Noregs. Loks var «Perwie» (550 lestir) keypt vorið 1902 í stað «Ingu», sem strandaði. Jafnframt þessum skipum hafði Þórarinn leiguskip í förum og hélt uppi föstum samgöngum milli útlanda, Austurlands og Norðurlands, og lét skip sín fara hinar afarþörfu, en um leið hættulegu vetrarferðir til norðurlandsins allt til Skagafjarðar, enda hefir hann mist sumt af skipum sínum einmitt á þeim ferðum.
PERWIE hét seinna CLARA
© Handels- og Søfartsmuseets.dk
Það kemur meira um þenna frumkvöðul "strandsiglinga" hérlendis
25.10.2015 00:50
Siglingar og sjálfstæði III
A.ASGEIRSSON

Þetta var fyrsta gufuknúna millilandaskipið í eigu Íslendinga og flutti vörur til og frá versluninni og sigldi með saltfisk til Miðjarðarhafslanda á haustin. Ásgeir varð að þigga nafnbótina Etatsráð úr hendi konungs 1908 Segir sagan að Ásgeir hafi verið lítt hrifin af nafnbótinni En hún var dönsk tignarnafnbót sem sumir báru fyrr á öldum. Tignin gekk ekki í arf. Um 1930 var hætt að notast við þessa nafnbót. Konungur sæmdi menn tigninni, en hún taldist vera af "þriðja flokki" (da. tredje rangklasse), þ.e.a.s. þeim mönnum leyfðist að líta á sig sem nokkurs konar aðalsmenn, sem hana báru. Einnig fylgdi sá réttur tigninni, að mönnum leyfðist að koma dætrum sínum að í Vemmetoft klaustri.Etatsráðstign fylgdi hvorki embætti né aðrar skyldur, og var hún aðeins virðingartitill, í það minnsta frá því um 1700 Til dæmis var H.C Andersen etatsráð. Meðal þekktra Íslendinga sem þessi nafnbót var veitt voru:Finnur Magnusson og Magnús Stephensen
Fiskireitir í Neðstakaupstað 1910

Úr "Skírni" þ 01-01-1893
"Ásgeir kaupmaður Ásgeirsson lét t.d gera í Kaupmannahöfn fiskverkunarvél, er var smíði skipstjórans á gufubát, sem Ásgeir kaupmaður á og "Ásgeir litli" beitir; lét hann siðan nota vél þessa á Ísafirði; hún er knúð áfram með gufuafli og þvær 60 fiska á mínútunni; kvaö hún leysa það fullt eins vel af hendi eða betur en unnt er með handafli einu saman. Við vélina þarf að eins 2 menn og má vænta, að hún geti komið þeim að miklum notum, er mikinn sjávartitveg hafa"
Sífellt vaxandi umsvif Ásgeirsverslunar urðu til þess að stofnuð voru útibú á Flateyri, Hesteyri og Arngerðareyri, í Höfn í Hornvík, í Bolungarvík og á Suðureyri. Að auki hafði verslunin fiskmóttöku víða um Djúp og Hornstrandir. Líkur hafa verið leiddar að því, að Ásgeirsverslun hafi á mektarárum sínum átt 10-15% alls saltfisks sem fluttur var frá Íslandi, miðað við verðmæti, og stundum mun meira. Saltfiskur var langmikilvægasta útflutningsafurð Íslendinga á þessum tíma og vafasamt að nokkurt annað fyrirtæki hafi í annan tíma átt eins mikla hlutdeild í heildarútflutningi þjóðarinnar. Straumhvörf urðu í vinnslu sjávarfangs og geymslu á beitu þegar farið var að reisa íshús hér á landi á síðustu árum 19. aldar. Fyrsta íshúsið á Vestfjörðum byggði Ásgeirsverslun í Neðstakaupstað á Ísafirði árið 1896 og var ísinn tekinn á PollinumFyrsta Íshus á Ísafirði 1896

Talsíminn var fundinn upp árið 1876 og breiddist þessi nýja tækni hratt um heiminn. Til Danmerkur barst síminn árið 1877 og þremur árum síðar var komið upp talsímakerfi í Kaupmannahöfn. Íslendingar erlendis komust vitaskuld í kynni við þetta undratæki. Þó varð dráttur á að menn reyndu að koma á talsambandi hér á landi. Það er Ásgeir kaupmaður yngri sem á heiðurinn af því að hafa fyrstur látið leggja síma á Íslandi. Hann var sem fyrr segir einn af aðsópsmestu athafnamönnum landsins og þótti bæði framsýnn og djarfhuga. Verslun hans og útgerð urðu risafyrirtæki á íslenskan mælikvarða enda urðu þau undirstaða mikils og blómlegs atvinnulífs á Ísafirði. Eins og áður sagði hafði Ásgeir jafnan vetursetu í Kaupmannahöfn og þar kynntist hann gildi talsímans. Þegar hann kom til Ísafjarðar vorið 1889 hafði hann í farteski sínu símtæki og efni í símalínu. Að sjálfsögðu var enginn maður á Ísafirði sem kunni til símalagningar en Ásgeir fékk til verksins þekktan hagleiksmann, Guðmund Pálsson, sem var beykir og þúsundþjalasmiður hjá Ásgeirsverslun. Hann lagði símalínu um hálfan kílómetra milli Faktorshússins í Neðstakaupstað og verslunarhúss Ásgeirsverslunar við Aðalstræti (nú Aðalstræti 15).
Fyrsta talsímatækið á Íslandi

Guðmundur Pálsson er þannig í raun fyrsti símamaðurinn á Íslandi. Síðan var önnur lína lögð frá Faktorshúsinu í vefnaðarvörudeild Ásgeirsverslunar, sem var þá í húsi því sem síðar var Aðalstræti 20 en hefur nú verið rifið. Þessar fyrstu símalínur landsins voru í notkun þar til símakerfi innanbæjar á Ísafirði var tekið í notkun árið 1908. Áður hafði verið lögð lína milli Ísafjarðar og Hnífsdals og var hún tekin í notkun árið 1892. Ásgeir kom einnig á fót hvalveiðistöð á Uppsalaeyri í Seyðisfirði í Djúpi í félagi við Norðmanninn Stixrud og gerðu þeir út tvo hvalveiðibáta.
Hvalveiðastöðina sem þeir Á.G Asgeirsson reistu á Uppsalaeyri við
Seyðisfjörð vestra,var svo síðar flutt austur á Eskifjörð og reknar þar hvalveiðar um tíma.Þeir voru einnig sagðir eiga marmaranámu í Noregi en það er óstaðfest Fyrir ýmsum nýbreytingum gekst Ársgeirsverslunin á fyrri árum. Einna fyrstur mun Ásgeir hafa látið leggja sporbraut um verslunarlóðina til fisks og vöruaksturs; hafskipabryggja, myndarlegri en þá tíðkaðist, var bygð og þilskipaútgerð rekin í stórum stíl, eftir því sem þá gerðist
Á.G.Ásgeirsson stofnsetti hvalveiðistöð í Seyðisfirði

Ásgeir G. Ásgeirsson varð bráðkvaddur í Danmörku árið 1912 í blóma lífsins aðein 56 ára gamall Og gekk dánarbúið þá óskipt til móður hans, frú Sigríðar Ásgeirsson. Verslunin var rekin áfram til ársins 1918 undir stjórn J. M. Riis, mágs Ásgeirs. Sigríður Ásgeirsson lést 1915 og ákváðu erfingjar hennar að selja fyrirtækið. Nokkur útibúanna voru seld kaupmönnum á svæðinu en Hin sameinuðu íslensku verslanir keyptu meginhlutann. 30. nóvember 1918 var síðasti dagurinn í 66 ára sögu Ásgeirsverslunar.
Þarna má sjá stakkstæðin á öndverðri 20 öldimmi á Ísafirði

Fyrirtækið sem í upphafi tengdist Jóni Sigurðssyni og þjóðfrelsisbaráttunni sterkum böndum hætti þannig starfsemi daginn áður en Íslendingar fengu fullveldi. En sem betur fer áttu íslendska þjóðin fleiri svona bjartsýna og djarfhuga menn sem sáu nauðsyn þess að siglingar til og frá landinu væru í höndum landsmanna sjálfra Þar má nefna m.a Otto Wathne og Thor E Tulinius fyrir austa. Kannske fá þeir sitt páss á þessari síðu Frh
22.10.2015 18:18
Si II
Ásgeir G Ásgeirsson ásamt fl fyrir utan hús sitt á Ísafirði 1908

Og þennan vilja þeirra drakk Ásgeir yngri í sig strax á barnsaldri Í grein eftir Kristján Jónsson frá Garðsstöðum um Ásgeirsverslunina í "Vestra" 1918 segir m.a:" Ég minnist að hafa heyrt Asgeir yngri segja sem dæmi, hve fast hann hafi orðið að fylgja karli töður sínum, að oft hafi það verið, þá er þeir feðgar sátu heima hjá Jóni Sigurðssyni í Kaupmannahöfn. að á meðan karlarnir sátu að sumbli langt tram á nótt og ræddu um fullveldisbaráttuna og hvað væri fyrir Íslandi fyrir bestu þá hafl hann sofnað tram á borðið með epli, sem frú Ingibjörg hafði gefið honum, í hendinni".
Ásgeir G Ásgeirsson á samt konu sinni Lauru
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
En eftir dauða föður síns 1877 tók Ásgeir G Ásgeirsson við fyrirtækjum hans.1889 kaupir Ásgeir G 36 tonna gufubát Sem hann gaf nafnið Ásgeir litli í höfuðið á systursyni sínum Þetta var því fyrsta vélknúna (gufu) kaupskip í eigu Íslendinga. Ásgeir litli var notaður til áætlunarferða með póst og farþega í Ísafjarðardjúpi Einnig suður í Önundar- og Súgandafjörð Og N í Grunnavík Þessi litli bátur var líka fyrsti póst og farþegabátur á Íslandi Heimahöfn var að vísu alltaf í Kaupmannahöfn Og skipstjórar erlendir menn
ÁSGEIR LITLI
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
ÁSGEIR LITLI
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
Hér er A.ASGEIRSSON á Eskifirði
© Skjala-og myndasafn Norðfjarðar
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
© photoship

Ætli ég sé orðinn of skáldlegur þegar ég kalla Ásgeir G Ásgeirsson "guðfaðir" íslenskrar kaupskipaútgerðar Frh
20.10.2015 15:08
Siglingar og sjálfstæði
Jón Forseti
Var sá fundur vel sóttur og komu þangað menn víðs vegar úr sýslunni. Ásgeir Ásgeirsson frá Arngerðareyri, fæddur 1817, var einn þeirra sem mætti á fundinn og var það upphaf kynna þeirra Jóns. Ásgeir hafði frá unga aldri stundað sjómennsku og var nemma falin formennska. Skömmu eftir 1840 tók hann við stjórn á þilskipi og var þá ólærður að öllu öðru leyti en því, sem reynslan hafði kennt honum. Haustið 1846 sigldi Ásgeir til Danmerkur til náms í sjómannafræðum og varð fljótt tíður gestur í húsum Jóns. Tókst með þeim vinátta sem hélst meðan báðir lifðu. Er augljóst að Jón hefur haft mikil áhrif á Ásgeir og margar athafnir hans, eftir að hann kom heim aftur, voru í anda hugmynda Jóns og eflaust með hans hvatningu.
Ásgeir"skipherra"

© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
Ásgeir átti stóran þátt í uppbyggingu þess þéttbýlis sem myndaðist á Skutulsfjarðareyri og það er því rétt að fylgja hér aðeins lífshlaupi hans, ekki síst til að draga fram hlut Jóns Sigurðssonar í þeirri uppbyggingu. Ásgeir lauk skipstjórnarnámi námi vorið 1847 og sigldi heim á þilskipi sem hann hafði fest kaup á í Danmörku. Þá um sumarið sigldi Jón einnig til að sitja þing. Aftur lagði hann leið sína vestur og hélt m.a. fund á Ísafirði þar sem hann kom inn á mjög mikilvægt mál sem var bætt meðferð fisks og verkun sjávarafla. Að hans dómi var brýn nauðsyn á umbótum í þessum efnum því ekki væri allt fengið með því að færa sem mestan afla að landi.

© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
Ekki skipti minna máli að varan væri eftirsóknarverð vegna gæða. Vísasti vegurinn til að fá hátt verð fyrir fiskinn væri að vanda á allan hátt meðferð hans og verkun. Hvatti Jón Vestfirðinga til að hafa forystu um bætta fiskverkun og var niðurstaðan sú að á fundinum var kosin fiskverkunarnefnd sem vann svo að málinu í samstarfi við kaupmenn á staðnum. Skilaði þetta sér í mun betri vöru og treysti aðstöðu Íslendinga á saltfiskmarkaðnum. Þótti vestfirskur saltfiskur bera af öðrum saltfiski og var eftirsóknarverð vara á útlendum mörkuðum. Byggðu aðrir landsmenn síðan á þessari reynslu og kunnáttu. Eftir heimkomuna hélt Ásgeir þilskipi sínu til hákarlaveiða enda hagnaðarvonin þar mest. Ekki leið á löngu þar til hann tók að leita fyrir sér um möguleika á að stofna félagsskap um verslun og útgerð á Ísafirði. Ræddi hann einkum við bændur í Djúpinu og tóku margir líklega í málaleitan hans. Má telja sennilegt að Jón og Ásgeir hafi unnið saman að undirbúningi þessa máls því tilraun Ásgeirs var í fullu samræmi við skoðanir og vilja Jóns, sem hvað eftir annað hafði rætt og ritað um verslunarsamtök. Þegar kom að því að ganga formlega frá stofnun verslunarfélagsins, tóku menn hins vegar smám saman að skerast úr leik enda höfðu kaupmenn á Ísafirði, sem allir voru danskir, brugðist við hættunni með því að fara um sveitir þar sem þeir hittu bændur og skorti þar víst hvorki að fögur orð og girnileg fríðindi væru í boði. Ásgeir brást við þessu mótlæti með því hlaða skip sitt með fiski sjálfs síns og þeirra fáu útvegsbænda sem forsjá hans vildu hlíta, og lét í haf. Gerði hann góða ferð, hafði vetursetu í Danmörku og kom næsta vor til Ísafjarðar með töluverðan varning fyrir sjálfan sig og aðra. Haustið 1851 sigldi hann aftur utan með fisk og lýsi og kom heim vorið 1852, hlaðinn varningi, og opnaði sölubúð í Miðkaupstað á Ísafirði. Fór hún smám saman vaxandi eftir því sem árin liðu en samhliða rak hann útgerð og verkaði jöfnum höndum hákarlalýsi og saltfisk.Ásgeir "skipherra" eins og hann var oftast nefndur lést árið 1877 En hann lét eftir sig son Ásgeir Guðmund
Ásgeir G Ásgeirsson
© Ljósmyndasafn Ísafjarðar
Ásgeir yngri ólst upp hjá foreldrum sínum, var í æsku við verslun föður síns á Ísafirði á sumrum, en á skrifstofu hans í Khöfn á vetrum. Ásgeir "skipherra" virðist snemma hafa ákveðið að hann skyldi taka við at sér, og tit þess að gera hann að duglegum kaupmanni, hafði hann sina einkennilegu aðferð. Að eins 12 ára gamlan tók hann fyrst son sinn með sér til útlanda. og tét hann jafnan lylgja sér, lét hann horfa á stórsjóana og kendi honum að stýra skipmu, enda varð hann mjög laginn sjómaður, þótt kaupmaður væti. í Kaupmannahöfn keypti hann svo fyrir son sinn stóra kistu fulla at ýms. um vamingi, sem hann varð sjáltur að selja, þegar heim kom. Þetta er nú orðinn langur formáli að sögu fyrstu gufu knúnu kaupskipum í íslenskri eigu.Og nú erum við loksins komin að fyrsta íslenska kaupskipaútgerðarmanninum Ásgeir G Ásgeirssyni frh
18.10.2015 13:44
UNITED STATES
UNITED STATES
Skipið var smíðað hjá Newport News SB í Newport News USA 1952 sem:UNITED STATES Fáninn var: USA Það mældist: 53330.00 ts, 13016.00 dwt. Loa: 301.80. m, brd 31.00. m Skipið gekk aðeins undir þessu eina nafni og fána
UNITED STATES
© Chris Howell
© Chris Howell
17.10.2015 21:19
Brautryðendur
Sigurður Pétursson
Hérna má lesa um bernsku árin og einnig hérna Sumir sigldu í báðum WW og allavega tveir sem skipstjórar Þeir Júlíus Júlíníusson og Pétur Björnsson. Í mínum huga eru þeir frægastir fyrir að hafa verið fyrstu íslensku kaupskipa skipstjórarnir til að láta draga íslenska fánan að hún á skipum sínum 1 des 1918. Júlíus lét sinn yngsta háseta gera það Sá hét Loftur Bjarnason seinna mikill athafnamaður.Ég tel það mikið happ fyrir þá hugtsjónamenn sem stofnuðu Eimskipafélag Íslands í jan 1914 að ráða til sín sem "stjóra" Emil Nielsen í árdögum félagsins.
Emil Nielsen
Emil hafði um árabil verið skipstjóri á strandferðaskipinu Sterling.
Einusinni var Sterling með vöru sem losa átti inn í Hvalfirði Einhverra hluta vegna vegna taldi Nielsen hagkvæmara að fá leigða skútu til að koma vörunni á áfangastað. Það gekk efttir. Stýrimaður á skútunni hét Einar Stefánsson ungur maður af Vatnleysuströnd nýkominn með próf frá Stýrimannaskólanum í Reykjavík (1905 ). Ekki löngu síðar mun það fyrst hafa komið til tals milli Sveins Björnssonar(seinna forseta Íslands ) og Emil Nielsen þegar Nielsen var enn skipstjóri á STERLING, að stofnað yrði íslenskt gufuskipafélag.
Einar Stefánsson
"Þá vantar okkur menn," segir Sveinn Björnsson. "Það er hægt að ala þá upp á fáum árum," svarar Nielsen Kannske minnugur unga íslenska stýrimannsins á skútunni. Nokkru síðar kemur Nielsen að máli við Elnar og spyr hann hvort hann mundi vilja halda áfram að læra, fara á skóla í Danmörku og í erlendar siglingar. Þegar Einar hafði tryggt fjárhagshlið framhaldsnámsins, lét Nielsen hann fá fría ferð með sér á Sterling til Kaupmannahafnar. Stundaði Einar síðan nám á sjómannaskóla í Marstal, fór síðan í siglingar á vöruflutningaskipum. Var Einar orðinn 1.stýrimaður á Mjölni, er hann réðist sem 2. stýrimaður á Gullfoss, þegar það skip hóf siglingar hér við land. Þegar ríkisstjórnin keypti Sterling 1917 varð Einar skipstjóri á skipinu, en hann hafði þá um sinn verið 1.stýrimaður á Lagarfossi. Var Einar sendur út til að taka á móti skipinu, sem þá um nokkur ár hafði verið i eigu Svia sem notuðu það til vöruflutninga.Með Sterling er Einar svo þar til hann tekur Goðafoss II nýjan 1921
Einar sigldi svo þriðju nýsmíði og fjórða skipi EÍ Goðafossi II inn í Reykjavíkurhöfn í fyrsta sinn 9 sept 1921
Mynd úr mínum fórum © óþekktur
Nú fóru fleiri íslenskir skipstjórnarmenn að fikra sig upp metorðastigan hjá EÍ Þ.á.m Ásgeir Jónasson Bjarni Jónsson, Eymundur Magnússon, Sigurður Gíslason Jónas Böðvarsson, Haraldur Ólafsson svo aðeins fáir séu nefndir
Ásgeir Jónasson
Bjarni Jónsson
Sigurður Gíslason
Jónas Böðvarsson
Haraldur Ólafsson
Þetta eru bara örfáir af "frumherjunum" tekir af handahófi úr hugarfylgsni gamals kalls Margur mætur maðurinn ábyggilega útundan. Svo ber að geta að þegar Skipaúgerð Ríkisins var stofnuð 1929 þá færðust margir skipstjórnarmenn frá EÍ þangað Má þar nefna m.a Pálma Loftsson, Ásgeir Sigurðssons o.fl En frá þessum mönnum segi ég kannske seinnna En við skulum ljúka þessu með að líta í db Vísir 18 okt 1965 Þar sem einn af framangreindum skipstjórum er að taka við sínu síðasta skipi fyrir Eimskipafélag Íslands

17.10.2015 14:48
Helgafell III
ÚR Tímanum 9 sept 1988

Skipið var smíðað hjá Brand í SY í Oldenburg Þýskalandi 1979 sem:BERNHARD S. Fáninn var:þýskur Það mældist: 5214.0 ts, 7430.0 dwt. Loa: 117.20. m, brd 18.00. m Skipið hefur gengið undir þessum nöfnum: 1980 VILLE DE LUMIERE - 1982 BERNHARD S. - 1988 HELGAFELL - 1996 LORCON DAVAO Skipið er enn að sigla undir þessu nafni undir fána Filipseyja
Hér sem BERNHARD S
© Photoship
Helgafelli stjórnaði í fyrstu Jörundur Kristinsson skipstjóri (1930-2009)
Með Jón Guðmundsson sem yfirvélstjóra ( 1927-2013)
Hér sem HELGAFELL
© Peter Schliefke
© Peter Schliefke
© Patrick Hill
16.10.2015 17:40
Jarl
SOTE JARL
Skipið
var byggt hjá Lurssen í Vegesack Þýskalandi 1962 sem:SOTE JARL Fáninn
var: norskur Það mældist: 1389.0 ts, 1900.0 dwt. Loa:
73.00. m, brd 11.60. m . 1973 var skipið lengt.Og mældist eftir það: 1597.0 ts 1859.0 dwt Loa: 83.8.0 m
Skipið hefur gengið undir þessum nöfnum: 1990 JARL - 1991 KHALAF -1994
AMETLLA - 1997 JOYCE -1998 JACKY - 2000 NATASHA nafn sem það bar síðast
undir ókunnum fána Eitthvað ber þeimur gögnum sem ég hef undir höndum
alveg saman um endalok skipsins:"No Longer updated by (LRF) IHSF (since 21/11/2011" segja ein "BU Alang 13.11.02 [Gupta Steel] - deleted 21.11.11, existence in doubt" segja önnur
© Paul Morgan (simonwp)
© Patrick Hill
Hér sem JARL
11.10.2015 13:24
"Hulduherinn"
Reykjafoss skip úr "hulduhernum
© Hannes van Rijn
Og mitt persónulega álit er að það sé að verða of seint í rassinn gripið. Það sé eiginlega slökkt á vélinni.Hver ber ábyrðina á þessu veit ég ekki. En eitt er víst að virðing fyrir íslenska fánanum sem við fengum 1918 og svo Sjálfstæðinu 1944 svifur ekki yfir vötnum hjá þeim mönnum sem gera út kaupskip í dag. Heldur ekki hjá þessum flokki aula þarna við Austurvöll Og ef maður vísar til hve baráttan fyrir íslenskum fána var stór þáttur í sjálfstæðisbaráttunni, er maður stundum kallaður "fasisti" Það liggur við, að láti maður sér þykja vænt um íslenska þjóð og fána hennar þá flokkast það hjá sumum undir fg flokk Sjálfstæðisbaráttan gaf okkur svokallað "lýðræði".
Skógafoss annar úr "hulduhernum"
© Pilot Frans
SAMSKIP SKAFTAFELL
Það er hroðalegt fyrir eyþjóð N í Höfum að eiga enga farmannastétt. Henni var eytt einusinni áður og þá tapaðist sjálfstæðið í hendur erlendra konunga Það er grátlegt í meira lagi að að skuli ekki vera nema menn í einu félagi sem eru að berjast við ofureflið En öllum virðist andsk..... sama
Og hér er einn til SAMSKIP HOFFELL
Það er víst best að hverfa inn í fjöldan og láta sér vera nokk sama um þetta mál.Því sárafáir virðast hafa nennu í að hugsa um það og ennþá færri nenna að styðja við bakið á Jónasi Garðars & co í vonlítilli baráttu hans og manna hans í málinu
- 1